دریاچه سد لار مازندران / گوهری پنهان در دل طبیعت بکر

به گزارش سبک ایده آل، در دل طبیعت بکر شمال ایران و در نزدیکی قله باشکوه دماوند، گوهری نهفته که هر طبیعت گرد و اهل ماجراجویی را مسحور زیبایی خود می کند. سد لار مازندران، پناهگاهی آرام برای فرار از شلوغی شهر و تجربه هوایی پاک و منظره ای چشم نواز است؛ مقصدی که تنها با چند ساعت رانندگی از تهران به آن خواهید رسید و می تواند یکی از خاطره انگیزترین سفرهای شما را رقم بزند.

دریاچه سد لار مازندران یکی از شاخص ترین جاذبه های طبیعی شمال کشور است که به واسطه قرارگیری در دامنه های شمالی دماوند و مجاورت با پارک ملی لار، ترکیبی منحصر به فرد از چشم اندازهای کوهستانی، دشت های گلدار و آب های فیروزه ای را به نمایش می گذارد. این دریاچه در اصل مخزن آبی است که در پشت سد لار شکل گرفته و نقش مهمی در تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه دارد. هوای مطبوع، سکوت دلنشین، حیات وحش متنوع و طبیعت کم نظیر، هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.

چرا اسم این دریاچه را «لار» گذاشته اند؟

نام «لار» ریشه در زبان و فرهنگ مردم منطقه دارد. در برخی منابع، لار به معنی هوای مطبوع و دلنشین ذکر شده و در برخی دیگر به معنای جوی یا نهر آب آمده است. این دریاچه در دشت لار و در محدوده دهستان بالا لاریجان قرار دارد و به همین دلیل این نام برای آن انتخاب شده است.

موقعیت جغرافیایی و دسترسی به سد لار

دریاچه لار در استان مازندران و در محدوده شهرستان آمل (بخش لاریجان) جای گرفته است. این دریاچه نسبت به تهران دسترسی بسیار آسانی دارد و در حدود ۷۵ تا ۸۰ کیلومتر از شرق پایتخت فاصله دارد؛ فاصله ای که با خودروی شخصی و بسته به شلوغی جاده، در کمتر از دو ساعت طی می شود. شهر آمل نیز حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلومتر تا دریاچه فاصله دارد و نزدیک ترین شهر مازندرانی به این جاذبه محسوب می شود. از سمت شمال، پارک ملی لار و دشت های مرتفع منطقه، و از جنوب دامنه های قله دماوند، این پهنه آبی را در بر گرفته اند.

مسیرهای دسترسی از تهران و مازندران

بهترین راه برای رسیدن به دریاچه لار از سمت تهران، عبور از جاده هراز است. پس از عبور از پلور و طی چند کیلومتر، به جاده فرعی خاکی منتهی به سد لار خواهید رسید. این جاده از پاسگاه محیط بانی پارک ملی لار عبور می کند و در نهایت به دریاچه ختم می شود. مسیر اصلی تا ورودی پارک ملی آسفالت است؛ اما بخش پایانی جاده خاکی و گاهی ناهموار است. خودروهای شاسی بلند و آفرود برای این مسیر ایده آل هستند، اما در شرایط عادی و با احتیاط، خودروهای معمولی نیز می توانند به مقصد برسند.

تاریخچه و ویژگی های سد لار

ایده ساخت سد لار به دهه ۱۳۳۰ بازمی گردد، اما عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۵۳ آغاز شد و در سال ۱۳۶۱ به بهره برداری رسید. با ایجاد این سد، دریاچه لار در ارتفاع ۲۵۳۱ متری از سطح دریا شکل گرفت و امروزه به عنوان یکی از مرتفع ترین دریاچه های مصنوعی ایران شناخته می شود. این سد با مخزن ۹۶۰ میلیون مترمکعبی، آب خود را از رودخانه های قزل دره، سفیدآب، دلیچای و چشمه های طبیعی دامنه دماوند تأمین می کند.

آب و هوای منطقه و بهترین فصل سفر

آب وهوای دریاچه لار در بیشتر فصول سال خنک و مطبوع است و به ویژه در بهار و تابستان، طبیعت اطراف آن به اوج زیبایی خود می رسد. اردیبهشت و خرداد، زمان شکوفایی گل های شقایق و گیاهان وحشی است و مناظر بی نظیری را رقم می زند. در تابستان نیز دمای هوا معتدل و برای کمپینگ و طبیعت گردی بسیار مناسب است. در تعطیلات نوروز و تابستان، تعداد مسافران افزایش می یابد و هزینه ها نیز بیشتر است، اما خرداد ماه به دلیل خلوتی و آب وهوای خوب، زمان ایده آلی برای بازدید محسوب می شود.

پوشش گیاهی سد لار

دشت های اطراف دریاچه لار مجموعه ای از گونه های گیاهی کمیاب و ارزشمند را در خود جای داده اند. گونه هایی مانند بلوط، پسته وحشی، زالزالک، آویشن، مریم گلی، بابونه، بومادران و بارهنگ در این منطقه یافت می شود. علفزارهای وسیع، بوته زارهای متراکم و پوشش آلپی، چهره ای خاص به طبیعت منطقه بخشیده اند. در فصل بهار، شقایق های قرمز و زنبق های وحشی دشت را فرش می کنند و منظره ای تماشایی می آفرینند.

حیات وحش و جانوران منطقه

پارک ملی لار و دریاچه آن پناهگاه ۱۵۹ گونه جانوری است. از مهم ترین گونه های پستاندار می توان به پلنگ، خرس قهوه ای، قوچ و میش، پازن، سیاه گوش و روباه اشاره کرد. منطقه همچنین میزبان بیش از ۱۰۰ گونه پرنده از جمله کبک، بلدرچین، کرکس و انواع پرندگان مهاجر است. خزندگان بومی مانند افعی البرزی و آگاما و همچنین گونه هایی از دوزیستان و ماهیان (به ویژه قزل آلای خال قرمز) نیز در اکوسیستم این ناحیه حضور دارند.

جاذبه های دیدنی اطراف دریاچه لار

۱. دشت لار

دشت لار که خود بخشی از پارک ملی لار است، با وسعت بیش از ۷۵ هزار هکتار، یکی از ارزشمندترین مناطق حفاظت شده ایران محسوب می شود. طبیعت بکر، تنوع گونه های گیاهی و جانوری و چشم انداز قله دماوند، این دشت را به مقصدی محبوب برای طبیعت دوستان و عکاسان تبدیل کرده است.

۲. قله دماوند

مرتفع ترین قله ایران و یکی از مهم ترین جاذبه های کوهنوردی خاورمیانه که چشم انداز آن از اطراف دریاچه لار، کم نظیر است.

۳. پارک ملی لار

منطقه ای حفاظت شده با تنوع بی نظیر گیاهی و جانوری؛ مکانی عالی برای تحقیق، عکاسی و طبیعت گردی.

۴. رودخانه ها و چشمه های زلال

از جمله چشمه ها و رودخانه های سفید آب، قزل دره و دلیچای که در اطراف دریاچه جاری اند.

۵. روستاهای بکر اطراف

روستاهای وانا، رینه، گزنگ، آب اسک و پلور در اطراف دریاچه قرار داشته و جاذبه هایی محلی و فرهنگی را در خود جای داده اند.

نکات مهم و توصیه های سفر به سد لار

عدم وجود امکانات رفاهی: این منطقه کاملاً بکر بوده و هیچ نوع امکاناتی در اطراف دریاچه وجود ندارد. تهیه مایحتاج، آب و غذا پیش از سفر ضروری است.
دفع زباله: برای حفظ پاکیزگی طبیعت، زباله های خود را حتماً جمع آوری و از رهاسازی آن ها در محیط خودداری کنید.
شنا ممنوع است: به دلیل شرایط خاص دریاچه و حفاظت از زیستگاه آبزیان، شنا کردن در دریاچه اکیداً ممنوع است.
کمپینگ شبانه: اقامت شبانه کنار دریاچه توصیه نمی شود و در صورت تمایل به شب مانی، باید مجوز محیط بانی داشته باشید و تنها در نقاط امن و مجاز چادر بزنید.
محدودیت ورود خودرو: در فصل بهار، تا قبل از ۱۵ خرداد به دلیل زاد و ولد جانوران، ورود خودرو به منطقه محدود است و باید بخشی از مسیر را پیاده طی کنید.
مجوز ماهیگیری و کمپینگ: برای ماهیگیری و کمپینگ در منطقه، دریافت مجوز از محیط بانی پارک ملی لار الزامی است.

نکات ایمنی و محیط زیستی سفر به سد لار

تجهیزات کامل سفر: به دلیل نبود امکانات، تهیه تجهیزات کمپینگ، لباس گرم، آب آشامیدنی و مواد غذایی الزامی است.
حفاظت از محیط زیست: به اکوسیستم حساس منطقه احترام بگذارید و در طبیعت زباله نریزید.
رعایت قوانین پارک ملی: شکار، تیراندازی، شنا و ورود بدون مجوز به برخی بخش های پارک ملی ممنوع است.
حضور حیوانات وحشی: به دلیل وجود گونه هایی مانند خرس و پلنگ، شب مانی در منطقه باید با احتیاط و در نقاط مجاز و با هماهنگی محیط بانی انجام شود.
توجه به آب وهوا و شرایط جاده: پیش از سفر، وضعیت آب وهوا و باز بودن مسیرها را بررسی کنید.