اگر دوز گارداسیل دیر زده شود چه اتفاقی می افتد؟

واکسن HPV از بدن در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) محافظت می کند. این ویروس یکی از شایع ترین عفونت های مقاربتی است، مخصوصا در بین نوجوانان و جوانان. بیشتر اوقات، این عفونت به طور طبیعی و بدون هیچ علائمی از بین می رود. اما در بعضی موارد، ویروس در بدن باقی می ماند و در طول سال ها می تواند باعث سرطان هایی مثل سرطان دهانه رحم، دهان، واژن، آلت تناسلی یا مقعد شود.

به همین دلیل است که تزریق و خرید واکسن گارداسیل یا HPV برای نوجوانان و جوانان به شدت توصیه می شود. این واکسن بهترین راه پیشگیری از این ویروس و سرطان هایی است که ممکن است ایجاد کند. بررسی ها و آزمایش های علمی نشان داده اند که واکسن HPV تا حدود ۹۰ درصد از بروز این سرطان ها جلوگیری می کند.

واکسن HPV اولین بار در سال ۲۰۰۶ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد. اگرچه در طول زمان نوع واکسن و تعداد دوزها کمی تغییر کرده اند، هنوز هم سازمان های معتبر پزشکی مانند FDA، مرکز کنترل بیماری ها (CDC) و آکادمی اطفال آمریکا، تزریق این واکسن را برای نوجوانان و همچنین برخی بزرگسالان که در معرض خطر ابتلا به عفونت مقاربتی و بیماری جنسی SIT هستند، توصیه می کنند.

اما سوال مهم اینجاست: اگر دوز گارداسیل، دیرتر از زمان تعیین شده تزریق شود، چه اتفاقی می افتد؟

واکسن گارداسیل یا HPV چیست؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از ویروس های خطرناک است که ممکن است زمینه ساز بروز سرطان دهانه رحم در افراد شود. به همین دلیل، تقویت سیستم ایمنی بدن اهمیت ویژه ای دارد تا بتوان رشد زگیل های تناسلی و در ادامه احتمال ابتلا به سرطان های ناشی از این ویروس را کنترل کرد.

نکته قابل توجه این است که عفونت HPV اغلب بدون علامت ظاهر می شود و بسیاری از مبتلایان حتی از وجود آن در بدنشان بی خبر هستند. از همین رو، تزریق به موقع واکسن گارداسیل می تواند نقش موثری در پیشگیری داشته باشد.

به گزارش آزمایشگاه کیوان « واکسن گار داسیل اگر 2 دوز داشته باشد، به حجم 0.5 لیتر در هر دوز تزریق می‌شود. تزریق تمام دوزها در یک دوره 6 یا حداکثر 12 ماهه صورت می‌گیرد. اگر 3 دوز می‌خواهید تزریق کنید پس از تزریق دوز اول، زمان تزریق دوز دوم، 2 ماه پس از دوز اول و زمان تزریق دوز سوم، حداقل 6 ماه پس از تزریق دوز اول می‌باشد. اهمیت تزریق واکسن گارداسیل به اندازه‌ای بالاست که پزشکان توصیه می‌کنند حتی کودکانی که حداقل 9 سال سن هم دارند، واکسن گارداسیل را دریافت کنند».

آیا واکسن گارداسیل می تواند بدن را در برابر ویروس HPV ایمن کند؟

واکسن گارداسیل یکی از واکسن های اصلی و شناخته شده برای پیشگیری از زگیل تناسلی است. یکی از شایع ترین انواع عفونت هایی که در ناحیه تناسلی افراد رخ می دهد. در صورتی که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)  بدون درمان باقی بماند، احتمال بروز مشکلاتی مانند زگیل تناسلی و حتی سرطان دهانه رحم یا مقعد افزایش می یابد.

به همین دلیل است که متخصصان به شدت استفاده از واکسن گارداسیل را برای جلوگیری از این عفونت ها توصیه می کنند. در واقع، واکسن HPV یا همان گارداسیل، یکی از ابزارهای موثر در جلوگیری از ابتلا به انواع مختلف ویروس اچ پی وی به شمار می رود.

این واکسن به ویژه برای پیشگیری از ابتلا به تیپ های ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV که مسئول بخش زیادی از موارد سرطان دهانه رحم هستند، کاربرد دارد. سازمان جهانی بهداشت بر تزریق این واکسن برای دختران و پسران ۱۲ تا ۱۳ ساله پیش از شروع اولین رابطه جنسی تاکید دارد.

اولین بار در سال ۲۰۰۶ بود که تزریق واکسن اچ پی وی به عنوان راهکار موثر پیشگیرانه در برابر این ویروس پیشنهاد شد. پس از آغاز واکسیناسیون، شیوع انواع ویروس HPV که باعث ایجاد زگیل تناسلی و برخی از سرطان های تناسلی می شود، تا حد قابل توجهی کاهش یافته است. بر اساس آمار، میزان عفونت ناشی از این ویروس در میان دختران نوجوان تا ۸۸ درصد و در زنان جوان تا ۸۱ درصد کاهش پیدا کرده است. امروزه با تزریق به موقع دوز گارداسیل، شمار افرادی که به زگیل تناسلی مبتلا می شوند در میان نوجوانان و جوانان به طور محسوسی کمتر شده است.

برنامه زمانی پیشنهادی برای تزریق واکسن  HPV

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) پیشنهاد می کند که واکسن HPV به کودکان و بزرگسالانی که بین ۹ تا ۲۶ سال دارند تزریق شود. زمان ایده آل برای شروع واکسیناسیون سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی است، اما می توان آن را از ۹ سالگی هم آغاز کرد. اگر کسی در دوران نوجوانی واکسن دریافت نکرده باشد، باز هم فرصت دارد تا سن ۲۶ سالگی این کار را انجام دهد.

از آن جایی که تعداد دوز گارداسیل و زمان تزریق آن بسته به سن افراد متفاوت است، ساده ترین راه برای فهم این موضوع، بررسی برنامه بر اساس گروه های سنی مختلف است:

1. توصیه ها برای کودکان ۹ تا ۱۴ ساله

برای بیشتر کودکان بین ۹ تا ۱۴ سال، CDC  توصیه می کند که دو دوز گارداسیل تزریق شود. فاصله بین این دو دوز باید بین ۶ تا ۱۲ ماه باشد. اما اگر فاصله بین دو تزریق کمتر از پنج ماه باشد، کودک به دوز سوم هم نیاز دارد. در کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند آن هایی که مبتلا به HIV هستند، سه دوز به جای دو دوز تجویز می شود.

در این سنین، بیشتر کودکان هنوز فعالیت جنسی نداشته اند. به همین دلیل، واکسن در این زمان بهترین اثر را دارد، چون بدن پیش از تماس با ویروس، در برابر آن ایمن می شود.

2. توصیه ها برای نوجوانان و جوانان ۱۵ تا ۲۶ ساله

اگر فردی بعد از ۱۵ سالگی برای اولین بار واکسن HPV را دریافت کند، باید سه دوز گارداسیل را در مدت شش ماه کامل کند. دوز دوم یک یا دو ماه بعد از دوز اول تزریق می شود و دوز سوم شش ماه پس از دوز اول باید انجام شود. این برنامه کمک می کند تا بدن ایمنی کافی برای مقابله با ویروس HPV داشته باشد و از بروز زگیل تناسلی و سرطان های مرتبط جلوگیری شود.

3. توصیه ها برای بزرگسالان ۲۷ تا ۴۵ ساله

برای افراد بین ۲۷ تا ۴۵ سال، واکسن HPV به صورت عمومی توصیه نمی شود؛ چون بیشتر افراد در این گروه سنی قبلا با ویروس HPV مواجه شده اند. با این حال، افرادی که همچنان در معرض خطر بالای ابتلا به نوع جدیدی از ویروس هستند یا دارای شرایط خاصی اند، ممکن است با دریافت واکسن سود ببرند.

اگر در این بازه سنی قرار دارید و تا امروز واکسن نزده اید، بهتر است در این باره با پزشک مشورت کنید تا ببینید آیا واکسیناسیون برای شما مفید خواهد بود یا نه.

اگر واکسن HPV را طبق برنامه تزریق نکنیم، چه اتفاقی می افتد؟

تعداد دوز گارداسیل مورد نیاز، بستگی به سن فرد در زمان شروع واکسیناسیون دارد. اگر تزریق واکسن را در سنین پایین تر شروع کنید، به دو دوز گارداسیل نیاز دارید. اما اگر واکسیناسیون در سنین بالاتر آغاز شود، به سه دوز نیاز خواهید داشت. بنابراین، برای تکمیل دوره کامل واکسن باید دو یا سه بار به پزشک مراجعه کنید.

برای اینکه واکسن بهترین اثر محافظتی را داشته باشد، باید دوزها را در فاصله های زمانی مشخص دریافت کنید. اما گاهی اوقات ممکن است به دلایلی مثل شلوغی برنامه، بیماری، یا مشکلات رفت وآمد، نتوانید در زمان دقیق برای دریافت نوبت گارداسیل بعدی اقدام کنید.

اگر دوز دوم یا سوم را دیرتر از زمان توصیه شده دریافت کردید، نگران نباشید. کافی است در اولین فرصت ممکن، دوز گارداسیل بعدی را تزریق کنید. خوشبختانه محدودیت زمانی مشخصی برای حداکثر فاصله بین دوزها وجود ندارد. به این معنا که اگر بین دو تزریق فاصله ای بیشتر از حد معمول بیفتد، نیازی نیست از اول شروع کنید یا دوز اضافی بزنید.

با این حال، اگر فاصله دوزها خیلی نزدیک به هم باشد، شرایط فرق می کند. مثلا برای برنامه دو دوزی، فاصله بین دو تزریق باید حداقل پنج ماه باشد. اگر دوز دوم را زودتر از این مدت دریافت کنید، آن دوز معتبر محسوب نمی شود و باید دوباره آن را تزریق کنید.

در صورتی که در حال دریافت واکسن به صورت سه دوزی هستید، زمان بندی خاص تری لازم است. باید حداقل چهار هفته بین دوز اول و دوم فاصله باشد. همچنین فاصله بین دوز دوم تا سوم باید حداقل ۱۲ هفته باشد. علاوه بر این، فاصله بین دوز اول و دوز سوم نباید کمتر از پنج ماه باشد. اگر یکی از این فاصله ها رعایت نشود و دوزی زودتر از زمان تعیین شده تزریق شود، آن دوز باید تکرار شود تا واکسن اثربخشی کامل داشته باشد.

مدت زمان مجاز برای تاخیر در تزریق دوز گارداسیل

تزریق واکسن گارداسیل، همچون دیگر واکسن های پیشگیرانه، دارای زمان بندی مشخصی است که رعایت آن موجب اثرگذاری حداکثری واکسن می شود. با این حال، ممکن است برخی افراد به دلایل گوناگون دچار تأخیر در دریافت دوزهای بعدی شوند.

بر اساس راهنمایی های سازمان های معتبر بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مراکز کنترل بیماری ها (CDC)، در صورت بروز تاخیر در تزریق دوزهای بعدی، همچنان می توان روند واکسیناسیون را ادامه داد. این تاخیر در بسیاری از موارد مانعی برای اثربخشی کلی واکسن محسوب نمی شود، به شرط آنکه ادامه برنامه تزریق در اسرع وقت پیگیری شود.

حداکثر فاصله قابل قبول بین دوزها

بر اساس دستورالعمل های رسمی، فاصله استاندارد بین دوز واکسن گارداسیل به صورت دقیق تعریف شده است: فاصله بین دوز اول و دوم حداقل یک ماه، و فاصله میان دوز دوم و سوم حداقل سه ماه باید باشد. با این وجود، اگر فاصله بین دوزها از زمان توصیه شده بیشتر شود، باز هم واکسیناسیون معتبر باقی می ماند؛ به شرط آنکه دوزهای بعدی در اولین فرصت تکمیل شوند.

در اغلب موارد، فاصله بیش از یک سال ممکن است نیاز به ارزیابی مجدد از سوی پزشک داشته باشد. اما در فاصله های معمول، حتی اگر با تاخیر مواجه باشند، تکرار دوزها از ابتدا ضرورتی ندارد.

تفاوت بین تاخیر چند روزه، چند هفته ای و چند ماهه

تاخیر در دریافت دوز واکسن گارداسیل را می توان در سه دسته زمانی تقسیم بندی کرد. تاخیرهای کوتاه مدت مانند چند روز یا نهایتا یکی دو هفته بدون تاثیر جدی بوده و صرفا لازم است دوز بعدی در اولین زمان مناسب تزریق شود.

اما اگر این تاخیر به چند هفته یا چند ماه برسد، ضرورت دارد که فرد توسط پزشک یا مرکز بهداشتی مورد ارزیابی قرار گیرد. در صورتی که تاخیر به بیش از یک سال بینجامد، ممکن است تصمیم گرفته شود روند واکسیناسیون از ابتدا آغاز شود، به ویژه اگر اطلاعات تزریق های قبلی کامل در دسترس نباشد.

جدول زمان بندی و نکات کلیدی دوز واکسن گارداسیل (HPV)

برای درک بهتر برنامه تزریق واکسن گارداسیل و نحوه برخورد با تأخیر یا اشتباه در زمان بندی، دانستن جزئیات دوزها بر اساس سن بسیار مهم است. جدول زیر به طور خلاصه زمان مناسب تزریق، فاصله های استاندارد و اقداماتی که باید در صورت دیر یا زود تزریق شدن دوز انجام شود را نشان می دهد:

راهکارهای علمی برای ادامه برنامه واکسیناسیون

در صورت بروز تاخیر در دریافت نوبت گارداسیل، اغلب توصیه می شود که فرد برنامه تزریق را از همان جایی که متوقف شده ادامه دهد. این تصمیم بر پایه مطالعات علمی و مستندات معتبر گرفته می شود که نشان داده اند واکسن گارداسیل حتی پس از وقفه های زمانی، همچنان توانایی تحریک سیستم ایمنی را دارد.

پزشکان برنامه ریزی جدیدی بر اساس تاریخ آخرین تزریق انجام می دهند تا فاصله های جدید تاثیر منفی بر ایمنی واکسن نداشته باشند. در نهایت، حفظ آرامش و پیگیری علمی واکسیناسیون، بهترین راه حل در مواجهه با این وضعیت است.

بعد از تزریق واکسن HPV چه چیزی را باید انتظار داشته باشیم؟

واکسن HPV با تزریق در ناحیه بازو انجام می شود. وقتی سوزن وارد می شود، ممکن است احساسی شبیه یک نیشگون کوچک یا خراش سریع داشته باشید. این واکسن را می توان هم زمان با واکسن های رایج دیگر برای کودکان یا بزرگسالان تزریق کرد، بدون اینکه اثربخشی آن ها کاهش پیدا کند. البته پیشنهاد می شود که واکسن ها در بازوهای جداگانه تزریق شوند.

از آن جایی که برخی نوجوانان ممکن است بعد از واکسن دچار سرگیجه یا غش کردن شوند، توصیه می شود که هنگام تزریق و تا ۱۵ دقیقه بعد از آن، بنشینند یا دراز بکشند تا مشکلی پیش نیاید.

وقتی دوز اول واکسن گارداسیل را دریافت می کنید، حتما از پزشک یا پرستار درباره زمان دقیق دوز دوم گارداسیل سوال کنید تا مطمئن شوید برنامه واکسیناسیون کامل می شود. در صورت نیاز به دوز سوم، پس از دریافت دوز دوم، زمان تزریق آن را هم مشخص و یادداشت کنید تا چیزی فراموش نشود.

آیا واکسن HPV ایمن است؟

واکسن HPV، مثل همه واکسن هایی که توسط سازمان های معتبر تایید می شوند، قبل از ورود به بازار آزمایش های زیادی را پشت سر گذاشته است. هزاران نفر در این مطالعات شرکت کرده اند و نتایج نشان داده که این واکسن ایمنی بالایی دارد. نکته مهم این است که واکسن HPV به ندرت باعث عوارض جدی می شود و تاکنون هیچ مورد مرگ ناشی از این واکسن گزارش نشده است.

شایع ترین واکنش هایی که ممکن است بعد از تزریق این واکسن ایجاد شوند، همان علائمی هستند که بعد از سایر واکسن ها دیده می شود. مثلا در محل تزریق ممکن است تا چند روز کمی درد، قرمزی یا تورم داشته باشید. بعضی افراد هم سردرد، حالت تهوع، احساس خستگی یا کمی تب را تجربه می کنند که زودگذر است.

از طرفی، واکسن HPV یکی از واکسن هایی است که بیشتر با غش کردن نوجوانان همراه بوده است. البته متخصصان معتقدند که این حالت بیشتر به فرآیند تزریق واکسن مربوط می شود، نه خود واکسن. چون همین اتفاق برای واکسن های دیگر هم در نوجوانان دیده شده است.

چه کسانی نباید واکسن HPV دریافت کنند؟

واکسن HPV برای بیشتر افراد کاملا بی خطر است. اما در برخی شرایط خاص، ممکن است بهتر باشد قبل از دریافت واکسن با پزشک مشورت کنید یا کلا از تزریق آن خودداری کنید. این شرایط شامل موارد زیر است:

• اگر قبلا نسبت به یکی از ترکیبات این واکسن، به خصوص مخمر، واکنش آلرژیک شدید داشته اید.
• اگر به دوز قبلی واکسن گارداسیل واکنش شدید نشان داده اید.
• اگر در حال حاضر باردار هستید، باید واکسن را به تعویق بیندازید و با پزشک مشورت کنید.

سه دوز طلایی برای محافظت در برابر سرطان‌های مرتبط با HPV

دوز واکسن گارداسیل، نه فقط یک واکسن ساده، بلکه سدی مؤثر در برابر بسیاری از بیماری‌های جدی و پرهزینه آینده است. این واکسن برای پیشگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) طراحی شده که عامل اصلی زگیل تناسلی و بسیاری از انواع سرطان‌ها از جمله سرطان دهانه رحم، مقعد، گلو و حنجره به شمار می‌رود. با دریافت سه دوز واکسن گارداسیل در بازه‌های زمانی مشخص، بدن شما در برابر رایج‌ترین و پرخطرترین انواع ویروس HPV ایمنی پیدا می‌کند.

فراموش نکنید که هزینه و عوارض درمان بیماری‌هایی مانند سرطان دهانه رحم بسیار بیشتر از پیشگیری با واکسن است. دوزهای گارداسیل اگر در زمان مناسب و طبق برنامه تزریق شوند، بیش از ۹۰٪ ایمنی در برابر سویه‌های پرخطر HPV ایجاد می‌کنند. بنابراین، بهترین تصمیم امروز شما برای حفظ سلامت آینده، آغاز واکسیناسیون با گارداسیل است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره شرایط تزریق، دوز مناسب، سن و وضعیت سلامت شما، پیشنهاد می‌کنیم با مرکز تخصصی آزمایشگاه کیوان https://keyvanlab.com/ تماس بگیرید و از خدمات مشاوره‌ای دقیق و حرفه‌ای این مجموعه بهره‌مند شوید. سلامت، از همین انتخاب آغاز می‌شود.