با واژینیسموس چه کنیم؟/علت های شایع و روش های درمان آن
واژینیسموس اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکل در روابط عاطفی و افسردگی شود مشاوره با سکس تراپیست و متخصصین روانشناسی کمک‌کننده است.
به گزارش سبک ایده آل واژینیسموس یکی از مشکلاتی است که باعث می‌شود خانم نتواند سکس کند و یا تامپون در واژن خود قرار دهد. برای تشخیص و درمان بیماری واژینیسموس باید با دکتر زنان، دکتر مامایی، دکتر روانشناس و یا دکتر روانپزشک مشورت کنید.
به نقل از دکترتو، محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان مشاوره بگیرید.
فهرست مطالب
آیا تا به حال پیش آمده‌است که در حین سکس احساس درد و ناراحتی داشته‌باشید و نتوانید به سکس خود ادامه دهید؟ حتی برخی از افراد اصلا نمی‌توانند نزدیکی کنند. این حس تنها به سکس ختم نمی‌شود و نمی‌توانند از تامپون هم درون واژن خود استفاده کنند. علت این درد زیاد و عدم تحمل ورود جسم خارجی به داخل واژن چیست؟ چرا ناگهان واژن با درد شدید روبه‌رو می‌شود که نمی‌توان چیزی را وارد آن کرد؟ اگر این سوالات ذهن شما را هم درگیر کرده‌است، بهتر است بگوییم که با بیماری واژینیسموس مواجه شده‌اید.
در صورتیکه شما و یا نزدیکان شما به این بیماری مبتلا هستید و می‌خواهید که آن را برطرف کنید تا مشکلی در رابطه‌ی جنسی شما پیش نیاید، می‌توانید از دکتر زنان کمک بگیرید. برای اینکار وارد سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو شوید و از دکتر زنان نوبت بگیرید. همچنین می‌توان از دکتر مامایی هم سوالات خود را بپرسید. در مواقعی نیاز است که به دکتر روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کنید. برای دریافت مشاوره تلفنی دکتر زنان و یا مشاوره تلفنی مامایی می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید.
واژینیسموس چیست؟
به حالتی که در آن عضلات اطراف واژن در تماس با اشیا یا آلت تناسلی مرد به طور غیرارادی منقبض شوند واژینیسموس (Vaginismus) یا واژینیسم گفته می‌شود. انقباض عضلات منجر به تنگ‌شدن واژن می‌شود و به دنبال آن احساس ناراحتی، سوزش، درد و مشکلاتی در هنگام هر گونه نفوذ به واژن مانند دخول دردناک ایجاد می‌کند. این انقباض‌های غیرارادی می توانند باعث عدم امکان دخول شوند. در اینجا معنای نفوذ به واژن می‌تواند شامل دخول در حین سکس، معاینات پزشکی (مانند معاینات رحم و دستگاه تناسلی زنان) و استفاده از تامپون‌های قاعدگی باشد.
واژینیسموس به انگلیسی چیست؟
vaginismus عبارتی است که برای بیماری واژینیسموس به انگلیسی به کار برده‌می‌شود و در فارسی هم همین کلمه به کار برده می‌شود.
علائم واژینیسموس چیست؟
مقاربت دردناک یا دیسپورونیا اغلب از اولین علائم واژینیسموس است. احساس درد فقط با دخول اتفاق می‌افتد و معمولا دخول دردناک با بیرون آمدن آلت مرد از واژن از بین می‌رود.
علائم دیگر شامل:
- ناتوانی همیشگی در برقراری رابطه جنسی یا قرار دادن تامپون در واژن
- ترس از درد یا سکس
- کاهش میل جنسی
- مشکل در باروری.
این علائم غیرارادی هستند و فرد به جز با روش‌های درمانی نمی‌تواند میزان و شدت آنها را کنترل کند.
با دیدن علائم واژینیسموس به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر علائم واژینیسموس را تجربه کردید و یا از نزدیکان شما کسی است که چنین علائمی را احساس می‌کند، باید برای درمان اقدام کنید. می‌توانید به دکتر زنان مراجعه کنید و یا به دکتر مامایی مراجعه کرده و سپس به دکتر زنان مراجعه کنید.
همچنین در مواردی نیاز است که برای تشخیص و درمان بیماری واژینیسموس به دکتر روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کنید. در صورتیکه نیاز به مصرف دارو داشته‌باشید، باید به روانپزشک مراجعه کنید. اما اگر با مشاوره و تکنیک‌های درمانی دیگر مشکل شما برطرف شود، نیازی به مراجعه به روانپزشک نیست.
برای دریافت نوبت از هر یک از دکترهای معرفی شده، تنها کافی است بر روی لینک آنها کلیک کنید.
علت واژینیسموس چیست؟
علت اصلی واژینیسم، واکنش یا رفلکس در ماهیچه شرمگاهی – دنبالچه‌ای است که در کف لگن قرار دارد. رفلکس به معنای عکس‌العمل‌های غیرارادی ماهیچه‌ها در برابر محرک‌ها است. این ماهیچه در انتهای پایینی واژن قرار دارد. رفلکس این ماهیچه منجر به تنگی شدید و ناگهانی واژن در برخورد هر چیزی با دهانه یا لبه‌های بیرونی واژن شده که هر گونه نفوذ و ورود را غیرممکن یا بسیار دردناک می‌کند. خانم‌های مبتلا به واژینیسم توانایی کنترل میزان عکس‌العمل این ماهیچه را ندارند. شدت بیماری در افراد مختلف متفاوت است. در این افراد یک چرخه بدخیم به سرعت شکل می‌گیرد؛ بدین گونه که هر چه تلاش برای دخول بیشتر باشد، انقباض عضله را شدیدتر می‌کند.
چه عواملی منجر به واژینیسموس می شوند؟
واژینیسموس حالتی است که با محرک‌های تنش‌زای روانی، محرک‌های تنش‌زای فیزیکی و یا هر دو باهم رخ می‌دهد.
۱. محرک های روانی
محرک‌های روانی شامل:
- ترس از دخول یا حتی ترس از بارداری.
- اضطراب و استرس در مورد مسائل جنسی یا به خاطر احساس گناه
- مشکلات موجود در روابط عاطفی؛ برای مثال داشتن شریک بدرفتار یا بی‌اعتمادی
- جراحات و آسیب‌های گذشته؛ مثلا سابقه تجاوز جنسی در گذشته یا داشتن سکس دردناک و بدون لذت در اولین تجربه
- تجربیات دوران کودکی مانند سوء استفاده جنسی و غیره.
۲. محرک های فیزیکی
محرک‌های فیزیکی شامل:
- عفونت‌هایی مانند عفونت مجاری ادراری یا بیماری‌های مقاربتی
- شرایط سلامتی مثل ابتلا به سرطان‌ها
- تولد نوزاد (به دنیا آوردن)
- یائسگی
- جراحی لگن
- ناکافی بودن معاشقه
- استفاده از مقادیر کم روان‌کننده‌ها (لوبریکانت)
- تغییرات مرتبط با سن مثل خشکی واژن بعد از یائسگی.
(Coitophobia) ترس از دخول چیست؟
ترس از دخول نوعی بیماری روحی روانی است که در آن فرد از داشتن دخول و رابطه جنسی واژنی ترس دارد. کسی که به این حالت مبتلا باشد باور دارد بهترین راه برای محافظت از خودش دوری از جامعه و دیگر افراد است تا به کسی علاقه‌مند نشوند و این راهکار می‌تواند منجر به افسردگی شود. از علائم ترس از دخول می‌توان به احساس اضطراب و نگرانی در هنگام فکرکردن به سکس، اضطراب در حین تماشای پورن، دوری از اجتماع و روابط اجتماعی و موارد دیگر اشاره‌کرد.
اولین تجربه دخول چگونه باید باشد؟
اولین تجربه دخول می‌تواند دردناک، لذت‌بخش یا هر دو حالت باشد. درد در اولین رابطه جنسی واژینال در حالت طبیعی می‌تواند به دلیل نوع پرده بکارت باشد. برای کاهش نگرانی در مورد اولین تجربه می‌توان از نکات زیر بهره‌مند شد:
- انتخاب شریک جنسی و عاطفی مناسب برای از دست‌دادن باکرگی. اگر با شخصی که به او اعتماد دارید اولین تجربه سکس خود را داشته‌باشید به ارضای فیزیکی و روانی شما کمک می‌کند و علاوه بر این رابطه جنسی ایمن‌تری خواهید‌داشت.
- پیش‌نوازی که از مراحل مهم آماده‌شدن برای دخول و رابطه جنسی به حساب می‌آید را به اندازه کافی ادامه دهید و طولانی کنید.
اگر درد شدید یا مشکلی در اولین تجربه سکس خود احساس کردید ممکن است شما مشکلاتی مانند واژینیسموس داشته‌باشید که تا آن لحظه به آن آگاه نبوده‌اید. در این صورت حتما با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
واژینیسموس چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص واژینیسموس تنها کافی است که فرد معاینه شود. هنگامی که دکتر زنان می‌خواهد خانم را معاینه کند و می‌بیند که عضلات او هنگام معاینه بسته و منقبض می‌شوند، متوجه وجود مشکل می‌شود. معمولا مشکل به علت انقباض در عضلات است. گاهی عدم موفقیت متخصص برای معاینه به علت وجود موانع فیزیکی است. مثلا ممکن است که تنگی بافت سخت وجود داشته‌باشد. اما در مواقعی که تنگی علت فیزیکی ندارد، واژینیسموس باعث این محدودیت می‌شود.
درمان واژینیسموس چگونه انجام می شود؟
انواع مختلف واژینیسموس قابل درمان هستند و روش‌های درمانی مختلفی برای آن وجود دارد.
درمان واژینیسموس در خانه
خانم‌های مبتلا به واژینیسموس می‌توانند با انجام تمرینات ورزشی در خانه انقباض‌ها و واکنش‌های عضلات اطراف واژن را کنترل کنند. این حالت حساسیت‌زدایی پیش‌رونده نام دارد و برای راحت‌شدن دخول انجام می‌شود. این تمرینات به شرح زیر هستند:
۱. تمرینات کگل برای واژینیسموس
- ابتدا با انجام تمرینات کگل (Kagel Exercises) ماهیچه‌های اطراف واژن که برای متوقف کردن ادرار آنها را منقبض می‌کنید را منقض کنید.
- حدود ۲ تا ۱۰ ثانیه در همین حالت نگه دارید.
- حال عضلات را شل کرده و به حالت استراحت در بیاورید.
- در هر بار تمرین حدود ۲۰ بار این حرکات را انجام دهید.
۲. تمرینات دیگر درمان خانگی واژینیسموس
- بعد از چند روز، در حین انجام تمرین یک انگشت خود را تا اولین بند انگشت وارد واژن خود کنید.
برای راحتی در دخول با انگشت بهتر است از روان‌کننده یا لوبریکانت استفاده کنید. یا می‌توانید درون وان آب گرم این کار را انجام دهید تا آب هم به عنوان روان‌کننده عمل کند و هم انقباض و استراحت عضلات را راحت‌تر کند. - با یک انگشت شروع کنید و تا سه انگشت پیش بروید. ضمنا هر موقع احساس درد یا ناراحتی کردید انگشت یا انگشتان خود را خارج کنید.
- بعد از گذشت مدتی شما قادر خواهید‌بود اشیا مخروطی شکل را تا مدت ۱۰ یا ۱۵ دقیقه درون واژن خود قرار بدهید تا واژن شما به تحمل فشار هنگام دخول عادت کند.
درمان قطعی واژینیسموس و درمان های پزشکی
- استفاده از ژل‌های لوبریکانت (روان‌کننده‌ها)
- استفاده از دیلاتور
- تزریق بوتاکس به واژن
- استفاده از دستگاه RF
۱. استفاده از لوبریکانت برای درمان بیماری واژینیسموس
انقباض غیرعادی عضله‌های واژن را تا حدودی می‌توان با استفاده از ژل‌های روان‌کننده و ژل لوبریکانت رفع کرد. اکثر این ژل‌ها بر مبنای مواد طبیعی ساخته شده‌اند؛ در برخی از ژل‌های باکیفیت می‌توان در روغن زیتون، روغن نارگیل و ویتامین E را هم پیدا کرد. لوبریکانت باعث می‌شود تا درد و خارش‌های واژینال از بین برود و استفاده از آن حتی برای افرادی که دچار واژینیسموس نیستند هم توصیه می‌شود. خوبی این مواد روان‌کننده در این است که زیاده‌روی در استفاده از آنها هم هیچ ضرری به همراه ندارد.
۲. دخول تمرینات واژینیسموس با استفاده از دیلاتور (Vaginal Dilators)
دیلاتور همان بازکننده یا گشاد‌کننده‌های واژن هستند که به شکل اجسام مخروطی تولید می‌شوند. این ابزارها کارکردی مشابه آلت مصنوعی (دیلدوها) برای درمان واژینیسموس دارند. باید از اندازه‌های کوچک دیلاتور شروع کرد و کم‌کم به سمت اندازه‌های بزرگتر پیش رفت. استفاده از این وسیله باید تحت نظر پزشک متخصص انجام بگیرد. کمک گرفتن از دیلاتور به افزایش انعطاف‌پذیری عضلات واژن کمک می‌کند.
۳. درمان واژینیسموس با استفاده از بوتاکس
یافته‌های پزشکی ثابت کرده‌اند که تزریق درون واژنی بوتاکس و بازکردن تدریجی عضلات واژن تحت بیهوشی موضعی، در مواردی می‌تواند یکی از درمان‌های واژینیسموس باشد. انجام بوتاکس واژینال و گرفتن مشاوره پزشکی بعد از آن می‌تواند به خانم‌های مبتلا به واژینیسموس کمک کند تا به تدریج از دیلاتورها فاصله بگیرند و رابطه جنسی (Intercourse) نرمال را تجربه کنند. از زمان تزریق بوتاکس واژینال تقریبا بین ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا اثرگذاری بوتاکس کامل شود. بعد از گذشت این زمان هم بهتر است ابتدا از دیلاتورها کمک بگیرید و بعد آرام‌آرام آنها را کنار بگذارید.
۴. درمان واژینیسموس با آر اف (RF)
تکنیک آر اف (یا تغییر فرکانس) یک روش درمانی نسبتا جدید است. نحوه عملکرد این روش بطور دقیق مشخص نیست؛ ولی به نظر می‌رسد با تغییر دادن پیام‌های عصبی‌ای که منجر به انقباض عضلات در واژینیسموس و ایجاد درد می‌شوند، منجر به رفع انقباض‌های غیرارادی در واژن می‌شود.
تیم درمان واژینیسموس متشکل از چه دکترهایی است؟
برای درمان واژینیسموس از دکترهای زیادی باید کمک گرفته‌شود. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در درمان واژینیسموس وجود دارد، شناخت علت این مشکل است. توجه داشته‌باشید که دکتر روانشناس و یا دکتر روانپزشک برای تشخیص علت و درمان این مشکل ضروری هستند. بنابراین باید این دو دکتر در روند درمانی واژینیسموس همراه شما باشند.
یکی دیگر از مواردی که کمک زیادی به درمان بیماری واژینیسموس می‌کند، وجود دکتر زنان است. در درجه‌ی اول دکتر زنان باید شما را درمان کند که بررسی کند عدم توانایی شما در نزدیکی و یا تامپون گذاری از کجاست و علت ایجاد این ناتوانایی چیست؟ به همین جهت باید دکتر زنان و یا دکتر مامایی شما را معاینه کنند و علت این مشکل بررسی شود. بعد از بررسی باید بررسی شود که بهترین روش درمانی برای برطرف کردن واژینیسموس چیست. این مسئله می‌تواند بسیار چالش برانگیزتر از تشخیص علت بیماری باشد.
انواع واژینیسموس چیست؟
بیماری واژینیسموس دو نوع اصلی دارد که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
۱. واژینیسموس اولیه
در این حالت یک فرد به طور همیشگی، وقتی چیزی را به واژن خود وارد می‌کند (در سکس یا غیر از آن)، همراه با درد بوده یا فرد هرگز نتوانسته هیچ چیزی را وارد واژن خود کند. به این حالت واژینیسموس همیشگی نیز گفته‌می‌شود. اغلب در اولین تلاش‌ها برای دخول تجربه می‌شود و فرد به وجود این حالت پی می‌برد.
۲. واژینیسموس ثانویه
این حالت هنگامی است که یک خانم در گذشته دخول یا سکس بدون درد داشته ولی بعد از مدتی دچار دخول دردناک یا سخت و ناممکن شده‌است. به این حالت واژینیسموس اکتسابی نیز گفته می‌شود. معمولا پس از یک اتفاق خاص مانند عفونت، یائسگی، جراحی یا به دنیا آوردن نوزاد رخ می‌دهد.
نوع دیگری از واژینیسموس تحت عنوان دوره‌ای یا موقعیتی نیز وجود دارد. در این حالت فقط در موقعیت‌های خاص فرد علائم را دارد. مثلا ممکن است در هنگام دخول در رابطه جنسی واژنی رخ دهد اما در زمان معاینات دستگاه تناسلی یا گذاشتن تامپون‌های واژنی مشکلی ایجاد نکند.
عوارض بیماری واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس هم مانند هر بیماری دیگری می‌تواند برای شما عوارضی را ایجاد کند. برخی از این عوارض را می‌توان درمان کرد و برخی دیگر تنها با برطرف شدن واژینیسموس برطرف خواهند شد. بنابراین برای اینکه از عوارض این مشکل خلاصی یابید بهتر است که برای درمان واژینیسموس اقدامات لازم را انجام دهید.
در ادامه برخی از این عوارض را معرفی کرده‌ایم که ممکن است در اثر عدم توانایی در برقراری رابطه جنسی برای شما پیش بیاید.
۱. واژینیسموس و طلاق
از آنجایی که فردی که به واژینیسموس مبتلا است، نمی‌تواند نزدیکی کند و این عمل بسیار سخت برای او انجام می‌شود، اگر این بیماری را درمان نکند، عوارضی را به دنبال خواهد داشت. یکی از این عوارض جدایی از همسر است. اگر شما با وجود واژینیسموس بسازید و قدمی برای بهبودی آن برندارید، بدون شک سکس شما مختل خواهد شد. سکس از پایه‌های اصلی یک رابطه است. برای درمان عوارض نداشتن رابطه زناشویی باید به دکتر مراجعه کنید و این مشکل را درمان کنید تا کار شما به جدایی و طلاق نکشد.
۲. واژینیسموس و بارداری
افرادی که مبتلا به واژینیسموس هستند یا دخول و سکس واژنی (واژینال) برای آنها مقدور نیست، ممکن است برای باردار‌شدن با مشکل مواجه شوند. همانطور که در بحث پیشگیری از بارداری گفته می‌شود انزال مرد و تخلیه اسپرم‌ها در نزدیکی دهانه واژن نیز ممکن است به بارداری منجر شود و این افراد نیز می‌توانند از همین روش استفاده کنند. باید توجه داشت تا جای ممکن به سمت داخل‌تر تخلیه منی انجام بشود. علاوه براین برای بارداری بدون دخول می‌توان از روش‌های مصنوعی باروری نیز استفاده کرد. در این روش‌ها با جمع‌آوری مایع منی (حاوی اسپرم) و انتقال آن به دهانه رحم بارداری را القا می‌کنند. در مورد واژینیسموس و بارداری در نی نی سایت تجارب افراد را بخوانید.