چه کسی انتقام مختار ثقفی را گرفت؟+فیلم

قیام، حکومت و شهادت مختار ثقفی به همراه یک علامت سوال بزرگ بود. علامت سوالی که شرایط پاسخ به آن نبود و باید دست به دامن منابع تاریخی می‌شدیم. سوال این بود که آیا کسی بود که با هدف انتقام مختار جلوی مصعب بایستد و روی او شمشیر بکشد؟ یا مصعب بی هیچ انتقامی کشته می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال باید چطور کشته شدن مصعب ابن زبیر را بررسی می‌کردیم. که دو احتمال قوی برای مرگش وجود داشت. که این دو از نظر تاریخی موثق‌تر است.

روایت اول

پس از شهادت مختار ابراهیم برای بیعت با مصعب به کوفه آمد. حکومت کوفه به دست مصعب بن زبیر بود. طولی نکشید که حجاج ابن یوسف از طرف عبدالملک مروان به نیت جنگ با مصعب به عراق لشکرکشی کرد. جنگ بزرگی بین آنها صورت گرفت و در نتیجه ابراهیم در این جنگ کشته شد. در نتیجه سپاه مصعب در هم شکست. یاران مصعب او را تنها گذاشتند و در حالی که مصعب در خیمه‌اش تنها بود سربازان عبدالملک غافلگیرش کردند و او را کشتند. و سربازان سرش را برای عبدالملک ابن مروان بردند.

ابومسلم نخعی پس از دیدن سر مصعب جلوی پای عبدالملک در یک جمله تاریخی به او گفت؛ امیرالمومنین من آنجا یک چیز حیرت آور دیدم. در طی چند سال گذشته سر حسین بن علی را جلوی دوربین پای عبیدالله بن زیاد و سر عبیدالله ابن زیاد را جلوی پای مختار ثقفی، سر مختار ثقفی را جلوی پای مصعب بن زبیر و سر مصعب را جلوی پای شما دیدم. نوشته شده که عبدالملک پس از شنیدن این سخنان گوهربار حالش بد می‌شود و محل را ترک می‌کند. تاریخ ابن اثیر جلد ۱۲ صفحه ۲۳۱

روایت دوم

پسر مختار یعنی ثابت بن مختار بن ثقفی به همراه پسر عموی او زائدة بن قدامه قبل از شهادت مختار به دستور او به طور مخفیانه از قصر کوفه فرار کردند. زائده مردی سیاستمدار و باهوش بود که خدمات زیادی به مختار و قیامش کرد. بعد از شهادت مختار و بیعت ابراهیم مالک اشتر با مصعب زائده به عبدالملک مروان پیوست. ۵ سال پس از شهادت مختار عبدالملک برای تصرف عراق با مصعب وارد جنگ شد. بعد از کشته شدن فرمانده سپاه مصعب یعنی ابراهیم و زمانی که عبدالملک در حال جنگ با مصعب بود زائده که جنگجوی خوبی هم بود در سپاه عبدالملک می‌جنگید.

او منتظر فرصتی بود تا با مصعب روبرو شود تا شانسش را برای انتقام خون پسر عمویش مختار امتحان کند. نقل شده است که هنگام نبرد مصعب تیر می‌خورد و سخت زخمی می‌شود. زائده او را می‌بیند و با نیزه مصعب را به هلاکت می‌رساند و فریاد یالثارات المختار را سر میدهد. بعد از کشته شدن مصعب توسط زائده بن قدامه فردی به نام عبیدالله بن زیاد بن زبیان از اسب پیاده شده و سر مصعب را از تنش جدا می‌کند. سپس در او را به نزد عبدالملک مروان می‌برد. نتیجه می‌گیریم اینطور که در تاریخ طبری جلد ۵ صفحه ۹ نقل شده پسر عموی مختار زائدة بن قدامه انتقام مختار ثقفی را می‌گیرد‌.