چگونه با کودکان درباره مرگ صحبت کنیم؟

درک کودک از مرگ: سفری از تصور تا واقعیت

درک کودکان از مرگ، فرآیندی تدریجی است که با رشد شناختی و عاطفی آن‌ها تکامل می‌یابد.

• کودکان پیش‌دبستانی (۲ تا ۵ سال):
  • مرگ را موقتی و برگشت‌پذیر می‌دانند.
  • ممکن است تصور کنند که فرد مرده فقط خوابیده است.
  • علت مرگ را درک نمی‌کنند و ممکن است آن را به اعمال خود مرتبط بدانند.
  • احساسات خود را به صورت مستقیم و واضح بیان نمی‌کنند.
• کودکان دبستانی (۶ تا ۱۰ سال):
  • به تدریج درک می‌کنند که مرگ دائمی و غیرقابل برگشت است.
  • شروع به درک علت مرگ می‌کنند، اما ممکن است هنوز سوالات زیادی داشته باشند.
  • احساسات خود را به صورت کلامی و غیرکلامی بیان می‌کنند.
  • ممکن است به جزئیات مرگ خیلی توجه کنند.
• نوجوانان (۱۱ سال به بالا):
  • درک کامل‌تری از مرگ دارند و آن را به عنوان بخشی از چرخه زندگی می‌پذیرند.
  • با احساسات پیچیده‌ای مانند غم، خشم، ترس و تنهایی دست و پنجه نرم می‌کنند.
  • ممکن است به دنبال معنای مرگ و زندگی پس از آن باشند.
  • ممکن است گوشه گیر و افسرده شوند.

اصول طلایی صحبت با کودکان درباره مرگ

• صداقت و شفافیت:
  • از کلمات ساده و قابل فهم استفاده کنید.
  • از به کار بردن عبارات مبهم و استعاری مانند «به خواب رفت» یا «سفر طولانی رفت» خودداری کنید.
  • از عباراتی مانند “مردن” و “مرگ” استفاده کنید.
• پاسخگویی به سوالات:
  • به سوالات کودکان با صبر و حوصله پاسخ دهید.
  • از پاسخ دادن به سوالاتی که نمی‌دانید، نترسید و بگویید که باید بیشتر تحقیق کنید.
  • به سوالات چندین بار پاسخ دهید چون کودکان در این شرایط سوالات خود را بارها تکرار میکنند.
• پذیرش احساسات:
  • به کودکان اجازه دهید احساسات خود را آزادانه بیان کنند.
  • به آن‌ها اطمینان دهید که غمگین بودن، عصبانی بودن یا ترسیدن طبیعی است.
  • احساسات خود را در مقابل کودک کنترل کنید.
• اطمینان خاطر:
  • به کودکان اطمینان دهید که آن‌ها مسئول مرگ عزیزشان نیستند.
  • به آن‌ها بگویید که شما در کنارشان هستید و از آن‌ها حمایت می‌کنید.
  • به آنها اطمینان دهید که نیاز های آنها برطرف خواهد شد.
• استفاده از مراسم یادبود:
  • شرکت در مراسم یادبود می‌تواند به کودکان کمک کند تا با مرگ عزیزشان کنار بیایند.
  • به کودک توضیح دهید که هدف از برگزاری این مراسم چیست.
• کمک حرفه‌ای:
  • اگر احساس می‌کنید کودک شما در کنار آمدن با مرگ عزیز خود مشکل دارد، از یک مشاور یا روانشناس کودک کمک بگیرید.
  • به نشانه های افسردگی و اضطراب در کودک توجه کنید.

نحوه اطلاع رسانی خبر مرگ به کودکان

• زمان و مکان مناسب:
  • در مکانی آرام و خصوصی با کودک صحبت کنید.
  • زمانی را انتخاب کنید که کودک آرام و هوشیار باشد.
• بیان خبر:
  • از کلمات ساده و مستقیم استفاده کنید.
  • به کودک فرصت دهید تا سوالات خود را بپرسد.
  • اگر خودتان خیلی ناراحت هستید از یک فرد دیگر برای گفتن خبر کمک بگیرید.
• حمایت و همراهی:
  • به کودک اطمینان دهید که شما در کنار او هستید.
  • در آغوش گرفتن و نوازش کودک بسیار مهم است.

پاسخ به سوالات رایج کودکان درباره مرگ

• «مرگ یعنی چه؟»
  • مرگ یعنی پایان زندگی. بدن از کار می‌افتد و دیگر نمی‌تواند حرکت کند، نفس بکشد یا فکر کند.
• «چرا او مرد؟»
  • علت مرگ می‌تواند بیماری، تصادف یا پیری باشد.
• «آیا من هم می‌میرم؟»
  • همه موجودات زنده می‌میرند، اما این اتفاق معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد.
• «بعد از مرگ چه اتفاقی می‌افتد؟»
  • پاسخ به این سوال بستگی به باورهای مذهبی و فرهنگی شما دارد.

کمک به کودکان برای کنار آمدن با غم و اندوه

• بیان احساسات:
  • به کودکان اجازه دهید احساسات خود را آزادانه بیان کنند.
  • به آن‌ها کمک کنید تا احساسات خود را با کلمات، نقاشی یا بازی بیان کنند.
• مرور خاطرات:
  • به کودکان کمک کنید تا خاطرات خود را با عزیز از دست رفته مرور کنند.
  • عکس‌ها و فیلم‌های یادگاری را با هم تماشا کنید.
• فعالیت‌های تسکین‌دهنده:
  • به کودکان کمک کنید تا راه‌های سالم برای کنار آمدن با غم و اندوه خود پیدا کنند، مانند ورزش، موسیقی یا نقاشی.
• بازگشت به روال عادی:
  • به کودکان کمک کنید تا به تدریج به روال عادی زندگی خود بازگردند.
  • به کودک برای انجام امور روزانه کمک کنید.

با صبر، همدلی و صداقت، می‌توانید به کودکان کمک کنید تا این تجربه سخت را پشت سر بگذارند و به زندگی عادی خود بازگردند.