کودکان ترس و راه حل آن

به گزارش سبک ایده آل، منابع ترس ممکن است با رشد کودک تغییر کنند. به عنوان مثال، ترس از تاریکی یا هیولاهای زیر تخت ممکن است به ترس از سرقت یا خشونت تبدیل شود. روش‌هایی که نتیجه‌بخش نیستند شامل تمسخر کودک به خاطر ترس یا وادار کردن او به مواجهه با موقعیت‌های ترسناک است.

برای کمک به کودک در مقابله با ترس، احساسات او را جدی بگیرید، او را تشویق کنید درباره اضطراب‌هایش صحبت کند، حقایق را برایش توضیح دهید و به او فرصت دهید تا با حمایت شما و به تدریج با ترس‌هایش روبرو شود.

کودک ترسو

برخی از کودکان نسبت به دیگران ترسوتر هستند. عوامل مؤثر می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آسیب‌پذیری ژنتیکی  برخی کودکان به طور کلی حساس‌تر و از لحاظ احساسی واکنش‌پذیرتر هستند.
• وجود حداقل یک والد مضطرب  کودکان از طریق مشاهده رفتار والدین خود می‌آموزند چگونه رفتار کنند.
• فرزندپروری بیش‌ازحد محافظه‌کارانه  کودکی که بیش‌ازحد وابسته باشد، احتمال بیشتری دارد که احساس درماندگی کند و این می‌تواند منجر به اضطراب عمومی شود.
• رویدادهای استرس‌زا  مانند جدایی والدین، آسیب یا بستری شدن در بیمارستان.

ترس‌های رایج در نوزادان

وقتی یک نوزاد به سن ۶ یا ۷ ماهگی می‌رسد، وابستگی قوی‌ای به والدین یا مراقبان خود پیدا می‌کند. جدا شدن از “افراد خاص” خود، حتی برای مدت کوتاه، می‌تواند باعث اضطراب شدید و گریه‌های فراوان شود. به طور مشابه، بسیاری از نوزادان ترجیح می‌دهند که تنها در کنار این افراد خاص باشند، به طوری که ممکن است برای مدتی از غریبه‌ها بترسند. نوزادان با گذشت زمان از این مرحله عبور می‌کنند.

پیشنهاداتی برای کمک به نوزاد در مقابله با اضطراب جدایی و ترس از غریبه‌ها:

• در صورت امکان در خانه، اگر نوزاد هنگام ترک شما ناراحت می‌شود، او را با خود از اتاقی به اتاق دیگر ببرید یا وقتی از دید او خارج می‌شوید، با او صحبت کنید.
• به نوزاد خود اطلاع دهید که چه زمانی قصد ترک اتاق (یا خانه) دارید و هنگام بازگشت، حضور خود را اعلام کنید. این کار به او کمک می‌کند تا به شما اعتماد کند.
• اجازه دهید نوزاد از امنیت دامان شما با افراد جدید آشنا شود. به او نشان دهید که این فرد جدید مورد اعتماد شماست.
• اگر نوزادتان مضطرب است، با چهره‌ای آرام و مطمئن او را تسکین دهید.
• رها کردن نوزاد برای “گریه کردن تا آرام شود” تنها اضطراب او را بدتر خواهد کرد.

ترس‌های رایج در کودکان نوپا

کودکان در سنین ۲ تا ۳ سالگی تازه شروع به یادگیری نحوه‌ی کنار آمدن با احساسات قوی خود، مانند خشم، می‌کنند. یک ترس رایج در این سن این است که کودک تصور می‌کند توسط این احساسات قدرتمند غلبه خواهد کرد.

کودکان نوپا درک محدودی از اندازه‌ها دارند و ممکن است دچار ترس‌هایی به ظاهر غیرمنطقی شوند، مانند افتادن در سوراخ سینک یا توالت.

پیشنهاداتی برای کمک به کودک نوپا:

• فرزند خود را تشویق کنید تا درباره ترس‌ها و اضطراب‌های خود صحبت کند.
• درک کنید که ترس‌هایی مانند افتادن در سوراخ سینک برای کودک واقعی به نظر می‌رسد، زیرا کودکان کوچک هنوز درک درستی از اندازه و فضا ندارند.
• کودک را مجبور نکنید که با چیزی که از آن می‌ترسد روبرو شود، زیرا این کار ممکن است وضعیت را بدتر کند. به او کمک کنید تا به تدریج با آن آشنا شود.
• بپذیرید که ممکن است مجبور شوید مدتی به کودک کمک کنید تا از شیء یا موقعیت ترسناک دوری کند.

ترس‌های رایج در کودکان دبستانی

با گسترش آگاهی کودک از جهان اطراف، فهرست چیزهایی که او می‌ترسد نیز رشد می‌کند. برخی از این ترس‌ها واقعی هستند و برخی خیالی. ترس‌های رایج در این سن شامل ترس از تاریکی، سرقت، جنگ، مرگ، جدایی یا طلاق والدین، و موجودات ماورایی (مانند ارواح و هیولاها) است.

پیشنهاداتی برای کمک به فرزندتان:

• به فرزند خود نشان دهید که ترس‌های او را جدی می‌گیرید.
• اطلاعات صادقانه‌ای درباره موضوعاتی مانند مرگ یا جنگ ارائه دهید و به او بگویید که آماده پاسخ دادن به سؤالاتش هستید.
• کودک را تشویق کنید تا به‌تدریج و با سرعت خودش با موضوع ترسناک روبرو شود، مثلاً در مورد ترس از سگ‌ها، ابتدا با تصاویر شروع کنید، سپس با یک سگ کوچک و آرام که بسته شده باشد، کار کنید تا کودک خودش تصمیم بگیرد که چقدر نزدیک شود.
• به کودک اجازه دهید کنترل داشته باشد. به عنوان مثال، اگر او از ورود مزاحمان می‌ترسد، قفل کردن پنجره اتاق خواب خود را به‌عنوان یکی از مسئولیت‌های شبانه‌اش تعیین کنید.
• برنامه‌ها و روال‌های روزانه به کودک احساس ثبات و امنیت می‌دهند و ممکن است به کاهش اضطراب کلی او کمک کنند.

• ترس از تاریکی
• بسیاری از کودکان از تاریکی می‌ترسند. کودکان نوپا یا پیش‌دبستانی معمولاً از چیزهای ناآشنا که آن‌ها نمی‌فهمند یا نمی‌توانند کنترل کنند می‌ترسند. تخیل فعال آن‌ها و ناتوانی در تمایز همیشگی بین واقعیت و فانتزی باعث می‌شود که ممکن است باور کنند که هیولاها زیر تخت یا در کمد پنهان هستند و منتظرند تا زمانی که چراغ خاموش شود، بیرون بیایند.
• اگر این ترس‌ها مورد توجه قرار نگیرند، ترس کودک از تاریکی ممکن است ادامه یابد و به اختلال در روال خواب و عادات خواب او منجر شود. روش‌های زیادی وجود دارد که والدین می‌توانند به فرزندشان کمک کنند تا بر ترس از تاریکی غلبه کند.

کمک به کودکی که از تاریکی می‌ترسد

همانند سایر ترس‌ها، مهم است که با ترس کودک از تاریکی با همدلی و درک رفتار کنید. از تمسخر یا نادیده گرفتن احساسات فرزندتان پرهیز کنید و از ابراز خشم و ناامیدی خودداری نمایید. اولین قدم در کمک به کودک برای غلبه بر ترس غیرمنطقی، پذیرفتن احساسات او به عنوان احساسات واقعی و پاسخ‌دهی حساسانه به آن‌ها است.

پیشنهادات عبارتند از:

1. از فرزندتان بخواهید که درباره ترس‌هایش صحبت کند و دقیقاً بگوید که چه چیزی او را می‌ترساند.
2. به کودک خود نشان دهید که ترس‌های او را درک می‌کنید، اما به این معنا نیست که شما خودتان همین ترس‌ها را دارید.
3. به او اطمینان بدهید که او در امان است؛ توضیح دهید که هیولاها وجود ندارند.
4. برای آرام کردن کودک، از بررسی کمد یا زیر تخت خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است به کودک این تصور را بدهد که شما باور دارید هیولاها ممکن است آنجا باشند.
5. اگر کودک شما از تاریکی به خاطر احتمال ورود افراد غریبه می‌ترسد، ممکن است کمک کند که تدابیر امنیتی خانه را به او نشان دهید، مانند قفل‌ها. با این حال، هیچ‌گاه قفل را در زمانی که افراد در داخل خانه هستند نبندید، زیرا این کار ممکن است در یک آتش‌سوزی یا وضعیت اضطراری دیگر مانع فرار شود.
6. از کودک خود بخواهید که پیشنهاداتی بدهد که ممکن است باعث شود احساس امنیت بیشتری داشته باشد. خودتان نیز پیشنهادهایی دهید. شاید او احساس بهتری داشته باشد اگر یک اسباب‌بازی خاص یا یک شیء راحتی را به تخت خواب ببرد.
7. بررسی کنید که آیا ترس از تاریکی ناشی از نگرانی‌های دیگری است. به عنوان مثال، برخی از کودکان ممکن است از جدا شدن یا مرگ والدین خود بترسند و این اضطراب در تاریکی شدیدتر می‌شود. با کودک خود در مورد این مسائل به طور صادقانه صحبت کنید.

برای کمک به فرزندتان در مقابله با ترس از تاریکی، در اینجا چند پیشنهاد عملی وجود دارد که می‌تواند آرامش ایجاد کرده و به تدریج اضطراب را کاهش دهد:

1. ایجاد یک روتین خواب آرامش‌بخش: یک روتین خواب قابل پیش‌بینی و آرامش‌بخش به کاهش اضطراب قبل از خواب کمک می‌کند و احساس امنیت ایجاد می‌کند.
2. استفاده از چراغ خواب: یک چراغ خواب ملایم و کم‌مصرف یا نور فیلتر شده از راهرو می‌تواند به کاهش ترس کمک کند و فضای اتاق را بدون ایجاد مزاحمت روشن کند.
3. اعطای کنترل به فرزندتان: به فرزندتان اجازه دهید چراغ یا لامپ را زمانی که نیاز دارند روشن کنند. این عمل ساده می‌تواند به آن‌ها احساس کنترل بر محیطشان بدهد و ترسشان را کاهش دهد.
4. محتوا را با دقت انتخاب کنید: اطمینان حاصل کنید که برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌ها و کتاب‌ها مناسب سن فرزندتان باشند. از محتواهای ترسناک یا نگران‌کننده که ممکن است اضطراب را افزایش دهند، اجتناب کنید.
5. جو اتاق را ارزیابی کنید: شب‌ها به اتاق نگاه کنید و ببینید آیا اجسام یا اسباب‌بازی‌هایی وجود دارند که ممکن است سایه‌های نگران‌کننده ایجاد کنند یا در نور کم ترسناک به نظر برسند. اطمینان حاصل کنید که اتاق از دید فرزندتان آرام و امن باشد.
6. تشویق به فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم در طول روز به کاهش سطح استرس کمک می‌کند و فرزندتان را برای استراحت راحت‌تر در شب آماده می‌کند.
7. آرام و حمایت‌کننده باشید: در برابر ترس فرزندتان در مقابل آن‌ها یا دیگران بزرگ‌نمایی نکنید، زیرا این ممکن است اضطراب را افزایش دهد. با آرامش و اطمینان پاسخ دهید.
8. از مسخره کردن ترس آن‌ها خودداری کنید: هرگز ترس‌های آن‌ها را مسخره نکنید یا بی‌اهمیت جلوه ندهید. کودکان ترس‌های خود را جدی می‌گیرند، بنابراین مهم است که احساسات آن‌ها را تأیید کنید.
9. کتاب‌هایی در مورد ترس‌های کودکان: کتاب‌هایی را با فرزندتان بخوانید که در مورد غلبه بر ترس‌ها صحبت می‌کنند. بسیاری از کتاب‌های کودکان دیدگاه‌ها و استراتژی‌هایی برای مقابله با اضطراب‌های کودکی ارائه می‌دهند.
10. تقویت مثبت: گام‌های کوچک به سوی غلبه بر ترس را تشویق کرده و پیشرفت‌ها را جشن بگیرید. سیستم‌های پاداش ساده مانند برچسب‌ها یا مهر بر روی نمودار می‌توانند برای کودکان نوپا انگیزه‌دهنده باشند.

با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا در مقابل ترس از تاریکی احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.

مجید سلطانی

منبع: https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/fear-and-anxiety-children