ایرانیان روزانه 2 ساعت در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند
ایرانیان روزانه 2 ساعت در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند. مرکز افکارسنجی ایسپا، گزارشی خواندنی از استفاده ایرانیان از هوش مصنوعی دارد.
به گزارش سبک ایده‌آل، نتایج یک نظرسنجی ملی نشان می‌دهد ایرانیان روزانه به‌طور متوسط بیش از ۲ ساعت در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند و جوانان سهم بیشتری دارند. همزمان، یک‌سوم مردم کشور از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؛ روندی که می‌تواند سبک زندگی دیجیتال ایرانیان را متحول کند.
عادت‌های دیجیتال ایرانیان؛ از شبکه‌های اجتماعی تا هوش مصنوعی
به گزارش اکوایران، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در تازه‌ترین نظرسنجی ملی خود به بررسی مصرف شبکه‌های اجتماعی و میزان آشنایی با ابزارهای هوش مصنوعی در میان ایرانیان پرداخته است. این طرح در شهریور ۱۴۰۴ با نمونه ۱۵۰۲ نفر از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور و با روش مصاحبه تلفنی اجرا شد.
چند ساعت از وقت ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرد؟
طبق نتایج این نظرسنجی، ایرانیان بالای ۱۵ سال به طور متوسط روزانه ۲ ساعت و ۸ دقیقه در شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی فعال هستند. این رقم در مقایسه با برآوردهای جهانی، حدود یک ساعت کمتر از میانگین کاربران اینترنت در دنیاست.
جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال پرمصرف‌ترین گروه‌اند؛ با میانگین ۳ ساعت و ۸ دقیقه در روز. در مقابل، افراد بالای ۵۰ سال تنها یک ساعت در روز وقت صرف می‌کنند. این شکاف نسلی نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی بیش از هر چیز رسانه جوانان است.
همچنین سطح تحصیلات و محل سکونت در الگوی مصرف تأثیر دارد:
تحصیلات دانشگاهی: ۲ ساعت و ۳۸ دقیقه
کمتر از دیپلم: ۱ ساعت و ۲۴ دقیقه
شهرهای بزرگ: بیش از ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه
روستاها: ۱ ساعت و ۳۳ دقیقه
چرا ایرانیان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؟
ایسپا گزارش داده که کارکرد شبکه‌های اجتماعی در ایران چندگانه است:
۴۷ درصد برای خبر و اطلاعات
۴۷ درصد برای سرگرمی (فیلم، موسیقی، طنز)
۳۱ درصد برای ارتباط با خانواده و دوستان
اما نکته مهم این است که نزدیک به یک‌چهارم کاربران (۲۴.۹ درصد) این فضا را برای آموزش و مهارت‌آموزی و حدود یک‌پنجم (۲۰.۵ درصد) برای کار و درآمدزایی به کار می‌برند. این روند نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی در ایران به تدریج از ابزار مصرف محتوا به بستری برای تولید و کسب‌وکار تبدیل شده‌اند.
هوش مصنوعی؛ فرصت یا فاصله نسلی؟
در این نظرسنجی برای نخستین بار به هوش مصنوعی پرداخته است. نتایج نشان داد:
۳۲.۳ درصد از ایرانیان بالای ۱۵ سال کاربر ابزارهایی مثل ChatGPT و Gemini هستند (حرفه‌ای یا نیمه‌حرفه‌ای).
جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال با ۵۴.۲ درصد، بیشترین سهم را دارند.
در مقابل، فقط ۱۶.۱ درصد از افراد بالای ۵۰ سال از این ابزارها استفاده می‌کنند.
این آمار از یک شکاف نسلی و آموزشی خبر می‌دهد. بیش از نیمی از افراد دارای تحصیلات دانشگاهی (۵۷.۹ درصد) از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، اما این رقم در میان افراد زیر دیپلم تنها ۱۱.۳ درصد است.
چه استفاده‌ای از هوش مصنوعی می‌شود؟
بیشترین کاربرد کاربران ایرانی عبارت است از:
۵۴ درصد برای جست‌وجو و اطلاعات عمومی
۲۸ درصد آموزش و مهارت‌آموزی
۲۷ درصد پژوهش و کار علمی
همچنین بخش قابل توجهی از کاربران از هوش مصنوعی برای تولید محتوا، ترجمه، برنامه‌نویسی و حتی مشاوره‌های پزشکی و حقوقی بهره می‌برند.
اعتماد ایرانیان به پاسخ‌های هوش مصنوعی
بیش از نیمی از کاربران (۵۳.۶ درصد) به پاسخ‌های دریافتی از هوش مصنوعی «اعتماد زیاد» دارند. این سطح از اعتماد، در حالی‌که هنوز ابزارهای هوش مصنوعی در ایران به شکل رسمی و گسترده وارد نظام آموزشی یا بازار کار نشده‌اند، می‌تواند نشانه‌ای از پذیرش سریع این فناوری باشد.
یافته‌ها نشان می‌دهد که زندگی دیجیتال ایرانیان همزمان در دو مسیر پیش می‌رود؛ از یک‌سو شبکه‌های اجتماعی به رسانه‌ای روزمره برای خبر، سرگرمی و ارتباط تبدیل شده و حتی نقش پررنگی در آموزش و کسب‌وکار پیدا کرده‌اند. از سوی دیگر، هوش مصنوعی با سرعتی قابل‌توجه در حال ورود به سبد ابزارهای دیجیتال مردم است، هرچند تفاوت میان نسل‌ها و سطح تحصیلات، فاصله‌ای عمیق در میزان استفاده ایجاد کرده است. ترکیب این دو روند به‌روشنی حکایت از آینده‌ای دارد که در آن هم مصرف محتوا و هم تولید آن، بیش از همیشه به فناوری‌های نوین وابسته خواهد بود و این وابستگی می‌تواند مسیر اقتصاد و فرهنگ دیجیتال ایران را در سال‌های پیش‌رو بازتعریف کند.