کتب اربعه شیعه چیست و چه اهمیتی دارند؟

به گزارش سبک ایده آل، این کتب شامل روایات و احادیثی از پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) هستند و برای تعیین احکام فقهی و مبانی دینی شیعه امامیه مورد استفاده قرار می گیرند. این چهار کتاب عبارتند از:

• الکافی تألیف شیخ کلینی

• من لا یحضره الفقیه تألیف شیخ صدوق

• التهذیب تألیف شیخ طوسی

• الاستبصار تألیف شیخ طوسی

 

1. الکافی

کتاب «الکافی» توسط شیخ محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی معروف به ثقةالاسلام کلینی (متوفی 328 هجری قمری) در طول بیست سال گردآوری شده است. کلینی این کتاب را با هدف ارائه مجموعه ای جامع از احادیث دینی تدوین کرد که نیازهای فقهی، اعتقادی، و اخلاقی شیعیان را برآورده سازد.

 

این کتاب شامل سه بخش است:

اصول الکافی: شامل احادیث مربوط به مسائل اعتقادی مانند توحید، نبوت، امامت، و معاد.

فروع الکافی: شامل احادیث فقهی که به احکام عملی دینی مانند عبادات، معاملات، و غیره می پردازد.

روضه الکافی: شامل احادیث متفرقه در زمینه های مختلف از جمله موعظه ها، خطبه ها، و نصایح.

 

کتاب الکافی به دلیل جامع بودن و تعداد زیاد روایاتش که حدود 16,199 حدیث است، به عنوان یکی از معتبرترین و مهم ترین کتب حدیثی شیعه شناخته می شود.

 

2. من لا یحضره الفقیه

این کتاب تألیف شیخ صدوق (ابن بابویه قمی، متوفی 381 هجری قمری) است. شیخ صدوق این کتاب را با هدف جمع آوری روایات فقهی و ارائه پاسخ به مسائل شرعی روزمره مسلمانان تدوین کرده است. نام کتاب به معنای «کتابی برای کسی که فقیه نزد او نیست» اشاره به این دارد که این کتاب می تواند به عنوان یک راهنمای جامع برای افرادی که دسترسی به علمای دینی ندارند، استفاده شود.

 

من لا یحضره الفقیه شامل حدود 5,963 حدیث است که بیشتر آن ها به مسائل فقهی می پردازند. در این کتاب، شیخ صدوق تلاش کرده تا از احادیث صحیح و معتبر استفاده کند تا پاسخگوی نیازهای فقهی شیعیان باشد.

 

3. تهذیب الاحکام

این کتاب توسط شیخ طوسی (محمد بن حسن طوسی، متوفی 460 هجری قمری) نوشته شده است. شیخ طوسی در این کتاب، روایات فقهی را با هدف تبیین احکام و اصول فقهی گردآوری کرده است. تهذیب الاحکام یکی از جامع ترین کتاب های فقهی شیعه است که شامل 13,590 حدیث است.

 

شیخ طوسی این کتاب را بر اساس سوالاتی که از او درباره احکام شرعی پرسیده شده بود، تدوین کرده است و هدف اصلی آن ارائه احکام و استنباط فقهی از احادیث معتبر است.

 

4. الاستبصار فِیمَا اختُلف مِن الاخبار

الاستبصار نیز اثر شیخ طوسی است که بیشتر به روایات فقهی تعارضی پرداخته است. در این کتاب، شیخ طوسی به حل و فصل تعارضات میان روایات فقهی پرداخته و توضیح می دهد که چگونه باید در مواردی که روایات مختلفی درباره یک موضوع وجود دارد، به استنباط صحیح فقهی رسید.

 

الاستبصار شامل 5,511 حدیث است و به عنوان یک کتاب مکمل برای تهذیب الاحکام نوشته شده است، تا مسائل و اختلافات موجود در روایات را بررسی و حل کند./بیتوته