به گزارش سبک ایده آل، در چهلمین جشنواره موسیقی فجر، اقدامی منحصر به فرد صورت گرفت که توجهات زیادی را جلب کرد. این جشنواره به‌جای تقدیر از هنرمندان پس از مرگ، تصمیم گرفت تا در زمان حیاتشان از برخی هنرمندان برجسته ایران قدردانی کند. در این میان، تقدیر از هنرمندانی چون استاد فخرالدینی، حسین علیزاده، محسن چاووشی و خانم‌ها هنگامه اخوان، فوزیه مجد و سیمین غانم جلب توجه ویژه‌ای داشت. اقدامی که نه تنها از بزرگان موسیقی ایران بلکه از زنان هنرمند موسیقی نیز حمایت می‌کند.
چرا برخی هنرمندان جوایز را نپذیرفتند؟
این رویکرد از سوی جشنواره، که به‌جای نکوداشت پس از مرگ، در زمان حیات هنرمندان از آن‌ها تقدیر می‌کند، اقدامی نو و ارزشمند است. اما در این میان، برخی هنرمندان از پذیرش جوایز و تقدیرهای رسمی امتناع کرده‌اند. این اقدام هرچند گاهی برای عموم مردم عجیب به نظر می‌رسد، اما در دنیای هنر و فرهنگ، مسبوق به سابقه است.
در طول تاریخ، بسیاری از هنرمندان بزرگ و چهره‌های فرهنگی از دریافت جوایز رسمی اجتناب کرده‌اند. برای مثال، حسین علیزاده، یکی از برجسته‌ترین استادان موسیقی ایران، در برابر تقدیرهای رسمی مقاومت کرده است. این تنها مورد از هنرمندانی نیست که به دلایل شخصی یا هنری جوایز را نپذیرفته‌اند.
نمونه‌های جهانی از هنرمندان نپذیرفته جوایز
در سطح جهانی نیز چهره‌های برجسته‌ای مانند جان لنون، مارلون براندو، ژان پل سارتر، آلفرد هیچکاک، دیوید بویی و فرانسیس بیکن، به دلایل مختلف از پذیرش تقدیرها یا جوایز خودداری کرده‌اند.
جان لنون، به‌ویژه در اوج شهرت خود، از دریافت جوایز موسیقی امتناع کرد، زیرا باور داشت که هنرمندان نباید تحت نظارت و محدودیت‌های جوایز رسمی قرار گیرند. ژان پل سارتر، فیلسوف و نویسنده معروف، به دلیل نگرش‌های سیاسی و فلسفی خود، جایزه نوبل ادبیات را نپذیرفت. این در حالی است که مارلون براندو نیز هنگام دریافت جایزه اسکار برای فیلم “پدرخوانده” در اعتراض به ظلم علیه بومیان آمریکا از حضور در مراسم امتناع کرد.
آیا تقدیر در زمان حیات هنرمندان ضروری است؟
با توجه به تاریخچه‌ای که در این مقاله ذکر شد، تقدیر از هنرمندان در زمان حیاتشان می‌تواند به تقویت ارزش‌های هنری و فرهنگی کمک کند. این اقدام به هنرمندان این امکان را می‌دهد تا در زمان حیاتشان از زحمات و تلاش‌های خود قدردانی دریافت کنند، اما در عین حال، این تصمیم باید از سوی هنرمندان و بر اساس معیارهای شخصی آن‌ها پذیرفته یا رد شود.
جمع‌بندی
هنرمندان بزرگ تاریخ به‌دلایل مختلف از دریافت جوایز و تقدیرهای رسمی خودداری کرده‌اند، اقدامی که معمولاً به دلیل باورهای شخصی، هنری یا سیاسی آن‌ها بوده است. جشنواره موسیقی فجر با اقدام خود برای تقدیر از هنرمندان در زمان حیاتشان، رویکردی نوآورانه و ارزشمند در تاریخ فرهنگ ایران را به نمایش گذاشت.