به گزارش سبک ایده‌آل، استادکاران ایرانی دوره سلجوقی در قرن دوازدهم میلادی شاهکاری ماندگار خلق کردند. آنها در کارگاه‌های نیشابور، تکه‌های سنگ صابون را به مهره‌های شطرنج تبدیل کردند. هر مهره نشان‌دهنده مهارت فوق‌العاده این هنرمندان است.
کارشناسان موزه‌شناسی در سراسر جهان این مجموعه را کامل‌ترین نمونه شطرنج باستانی می‌شناسند. مهره‌ها شامل سربازان، فیل‌های جنگاور، اسب‌های چابک، رخ‌های مستحکم، وزیر و شاه می‌شوند. اندازه هر مهره بین ۳ تا ۷ سانتیمتر متغیر است.
رنگ طبیعی سنگ صابون با طیف خاکستری تا سبز روشن، زیبایی خاصی به مجموعه بخشیده است. طراحان برخی مهره‌ها را شبیه نمونه‌های امروزی ساختند که نشان‌دهنده پیشرفت هنر طراحی در آن دوره است.
موزه متروپولیتن نیویورک که در میان برترین موزه‌های جهان قرار دارد، این گنجینه را در بخش هنر اسلامی نمایش می‌دهد. بازدیدکنندگان از سراسر جهان برای دیدن این اثر به موزه می‌آیند. پژوهشگران نیز دائماً در حال مطالعه ویژگی‌های منحصر به فرد آن هستند.
این مجموعه نه تنها ارزش تاریخی، بلکه اهمیت هنری فراوانی دارد. هنرمندان سلجوقی با ساخت این اثر، برتری هنری خود را به نمایش گذاشتند. امروزه کارشناسان هنری از این شطرنج به عنوان نماد خلاقیت ایرانی یاد می‌کنند.
